A. den Doolaard deed de inspiratie voor zijn boek De herberg met het hoefijzer op toen hij in 1932 wegens geldgebrek te voet van Tessaloniki (Griekenland) naar Sarajevo (Joegoslavië) trok. De kortste weg naar Sarajevo, waar hij geld hoopte te kunnen lenen van een kennis, liep dwars door Albanië. Na de nodige problemen aan de grens trok Den Doolaard met een Duitse reisgenoot door Albanië, waar hij in de stad Scutari (Shkodër) voor het eerst hoorde over het verschijnsel bloedwraak.
Malissoren, foto A. den Doolaard
Bloedwraak
Tijdens het vervolg van zijn tocht door de Noord-Albanese Alpen maakte hij van dichtbij kennis met dit verschijnsel; de gewapende mannen die hij in de bergen tegenkomt, op de vlucht voor de gendarmes, de versterkte woontorens waarin angstige mensen schuilen voor de bloedwraak, en de verhalen over liefde en verraad.
Een oude Malissoor vertelt hem het verhaal van zijn nicht, die door een vriend van haar man was verleid, en zodoende een keten van bloedwraak in gang zette.
Het opschrijven van het verhaal, waarme ik een jaar lang was blijven rondlopen, kostte me een maand. Daarna schreef ik het nog eens helemaal over, schrapte elk woord dat overbodig leek en zond het vanuit Joegoslavië naar mijn uitgever.
(A. den Doolaard over De herberg met het hoefijzer, in Ogen op de rug, p. 46)
Malissoren, foto A. den Doolaard
Theth
Het verhaal van De herberg met het hoefijzer speelt zich bijna helemaal in het Albanese bergdorp Theth af. Den Doolaard beschreef zijn aankomst in dit dorp als volgt (Ogen op de rug, p. 38):
Op een avond kwam ik in Theth aan. Het gehucht lag op de licht glooiende bodem van een keteldal, langs alle omringende bergwanden sproeiden watervallen omlaag en naast elk van het half dozijn hofsteden zag ik verzorgde moestuinen. In de kleine pastorie waar ik mijn intrek nam, kreeg ik dan ook een uitstekend maal opgediend, terwijl ik alle vorige dagen mijn honger had moeten stillen met maïsbrood, uien, geitemelk en gekookte eieren - een voedzaam maar eenzijdig menu.
Deze oase in de bergwildernis leek de ideale plek om er althans een deel van het verhaal te situeren, vooral toen mijn gastheer, een zachtzinnige Franciscaan, mij iets verteld had over de lotgevallen van zijn voorganger, voor zover hij die bij geruchte had vernomen, want de pastorie had voor zijn komst een half jaar leeggestaan.
Theth in 2008, foto Frans Wamsteeker (meer foto's)
Jezersko - Mavrovo, 1933
Zoals altijd vermeldde Den Doolaard ook bij dit boek op de laatste bladzijde waar en wanneer hij het boek geschreven had: Jezersko - Mavrovo, 1933. Beide zijn het rustige bergdorpen in het toenmalige Joegoslavië; Jezersko in Slovenië en Mavrovo in Macedonië. Sinds Hans Olink in zijn biografie Dronken van het leven onthulde dat A. den Doolaard op 1 maart 1933 in Mavrovo de minnaar van zijn vrouw neerschoot, roept die laatste plaats wel vragen op. Hans Olink stelt:
Het kan bijna niet anders dan dat de eerwraak uit De herberg met het hoefijzer mede is geïnspireerd op Den Doolaards eigen ervaringen in Mavrovi Hanovi in maart 1933.
Hier lijkt toch sprake van iets te veel inkleuring van het verhaal door de biograaf, want als zijn stelling waar zou zijn, zou Den Doolaard zijn boek wel heel snel geschreven (herschreven) moeten hebben na de dramatische gebeurtenissen, aangezien dagblad Het Vaderland al op 10 april 1933 wist te melden dat de kleine roman voltooid was...
Online lezen
Het boek De herberg met het hoefijzer is in z'n geheel online te lezen op de site van de DBNL. En voor leden van de Bibliotheek is het als e-book te leen
Kaften
Meiprijs
In 1934 werd aan A. den Doolaard de Mei-prijs voor het boek De herberg met het hoefijzer toegekend door de Maatschappij van Nederlandsche Letterkunde. Hij weigerde deze prijs, omdat hij die moest delen met Jan Engelsman met de dichtbundel Tuin van Eros.
Meer informatie over deze weigering is te lezen in het artikel Malissoren-lied over Mei-prijs op deze site.
Gerelateerd
Foto's van A. den Doolaard uit Albanië
Malissoren-lied over de Meiprijs
Albanees bergdorp leest De herberg met het hoefijzer
Ronald Naar op zoek naar de locaties uit De herberg met het hoefijzer
Het woeste hart van een woest land