Uit het Nederlands Dagblad van 2 augustus 2014, bij het artikel 'Iedereen in het land der zwarte bergen wil bij de EU horen'.
Op het Boekenbal van 1984 hield A. den Doolaard een voordracht over het thema 'leven van je pen'. Hij eindigt zijn betoog met een vraag aan minister Brinkman die bij het boekenbal aanwezig was.
Hieronder volgt de tekst van zijn betoog.
Leven van je pen
'Leven van je pen': volgens een paar inwoners van mijn Veluwse heidorp die met hun handen hun brood moeten verdienen, is dat een makkie. "Je gaat op je krent zitten", hoorde ik in het dorpshuus, "je schrijft andermans belevenissen op, en een poosje later stroomt het geld binnen." Ja, ja ja. Dat het zo ware! Want enkel van mijn pen heb ik maar een paar jaar kunnen leven. Nadat in 1946 Het verjaagde water was verschenen. Niet alleen het verhaal van de droogmaking van Walcheren, maar ook het epos van de eeuwige strijd van Nederland tegen de zee.
Daarna vertrok ik naar Amerika, en ook dankzij de uitstekende vertaling wilde de bekende Amerikaanse Book of the Month club Het verjaagde water uitgeven. Dat alleen al betekende een voorschot van 50.000 dollar. Maar! Er was een voorwaarde aan verbonden: ik moest het boek met eenderde inkorten en speciaal werd daarbij beoogd een figuur die mij juist buitengewoon lief was. Soms wordt een schrijver verliefd op zijn eigen figuren. Daar voelde ik niets voor. Ik overlegde met mijn vrouw, die aanstonds zei: als je dat doet, ga ik van je scheiden. Daarmee viel de beslissing helemaal, en ik zond aan de baas van de jury een telegram in vier woorden, luidende: "Go climb a tree". In hedendaags Nederlands vertaald: U kunt mij de pot op!
Ik heb er nooit spijt van gehad. Want als je begint je te verkopen, is het eind weg. Maar eenmaal terug in Nederland, moest ik die geste wel bekopen met het houden van vele lezingen. Drie, vier keer per week met m'n auto en mijn projectielantaarn het land rond, het hele land, van Maastricht tot Delfzijl. Zodra ik op m'n 65e AOW kreeg heb ik dat nachtelijke dweilen van Cadzand tot Groningen opgegeven. En bij elke winterstorm zei ik 's avonds bij de haard tegen mijn vrouw: Aargh, lekker geen lezing vanavond!
Maar die juichkreet verstomde na het optreden van het huidige no-nonsense kabinet, dat tegemoetkomingen aan zieken, maatschappelijk zwakkeren, jeugd en bejaarden introk maar juist wel toebedeelde aan de dikverdienende multinationals. Indien ik er lichamelijk nog toe in staat was, zou ik morgen weer met lezingen beginnen. Want ouderen, en dus ook oudere schrijvers, verloren in de laatste paar jaar eerst hun extra belastingvrije som, en dit jaar werden ze fiscaal beroofd van hun aftrek als zelfstandige. Ik ondervind dit niet alleen als onrechtvaardig, maar ook als grievend. Want nu ben ik fiscaal kinds verklaard, en bovendien kost mij dat een paar duizend gulden extra belasting. Als straf op het zelfstandig zijn!
En daartegen protesteer ik.
Ook de uitleenvergoeding voor schrijvers is afgeschaft. En daarom vraag ik de daarvoor verantwoordelijke minister - ik heb horen verluiden dat die hier in de zaal aanwezig is - waar blijft ter compensatie daarvan, het plechtig beloofde leengeld?
Wij schrijvers wachten ongeduldig op uw antwoord.
Dank u.
De volledige uitzending van het Boekenbal van 20 maart 1984 is te bekijken bij de NPO. Vanaf 18:40 is A. den Doolaard, ingeleid door Adriaan van Dis, zo'n 5 minuten aan het woord.
Gerelateerde berichten
CODA Apeldoorn, waar de tentoonstelling 'A. den Doolaard: zwerver, schrijver en journalist' nog tot 1 juni te bezichtigen is, heeft een aantal nieuwe studieruimtes gekregen. Deze studieruimtes in CODA Centrale Bibliotheek zijn voorzien van de beeltenis van een aantal grootheden. Eén van de studieruimtes kreeg de beeltenis van A. den Doolaard, die van 1954 tot 1994 in Hoenderloo (gemeente Apeldoorn) woonde en daar ook begraven is.
De studieruimtes, met A. den Doolaard tussen Albert Einstein en Johan Cruijff.
Voorstelling van De bruiloft der zeven zigeuners
Op woensdag 23 april 2014 geeft Quirine Melssen een voorstelling van De bruiloft der zeven zigeuners in het CODA-auditorium in Apeldoorn. De voorstelling begint om 20:00 uur, kaarten kosten € 12.50
Interview met Adriaan van Dis
Adriaan van Dis interviewde in 1990 A. den Doolaard voor zijn programma Van Dis in de ijsbreker over zijn werk, zijn reizen en zijn leven. Op zondag 27 april zal Adriaan van Dis zelf worden geinterviewd door Ivan Borghstijn van boekhandel Nawijn & Polak. Centraal in het gesprek zal het thema reizen staan, en ook zijn interview met A. den Doolaard zal ter sprake komen.
Bekijk hier het interview uit 1990 van Adriaan van Dis met A. den Doolaard
De deuren van CODA Auditorium (ingang CODA Museum Apeldoorn) gaan 27 april om 19.30 uur open; de avond begint om 20.00 uur. Kaarten zijn verkrijgbaar bij de CODA vestigingen en Nawijn & Polak in Apeldoorn en kosten op vertoon van uw CODA pas of bij besteding bij boekhandel Nawijn & Polak € 10,00. Voor niet-leden en in de losse verkoop kosten de kaarten € 12,50.
Hans Olink, de biograaf van A. den Doolaard, geeft op donderdag 27 maart in Apeldoorn een lezing over het leven en werk van deze zwerver, schrijver en journalist
donderdag 27 maart | CODA Auditorium | inloop vanaf 19.45 uur, aanvang 20.00 uur
De tentoonstelling A. den Doolaard – zwerver, schrijver en journalist is tot en met 1 juni in CODA Museum te bewonderen. Deze bijzondere tentoonstelling maakt deel uit van de Boekenweek 2014 die als thema Reizen heeft. Met een passie voor het leven en lust voor het reizen, horen de Nederlandse schrijver A. den Doolaard en zijn werken thuis in deze Boekenweek (8 tot en met 16 maart). Hans Olink, schrijver van de biografie Dronken van het leven over het leven en werk van A. den Doolaard, geeft donderdag 27 maart een lezing over Den Doolaard (1901-1994) in CODA Auditorium. De lust voor het leven en de passie voor reizen staan deze avond centraal.
Dronken van het leven is niet alleen de titel van de biografie die Hans Olink schreef over A. den Doolaard, het was ook de uitdrukking die Den Doolaard gebruikte om aan te geven wat zijn levensopvatting was: uit het leven halen wat erin zit en vol zijn van het leven. Den Doolaard was een nomade, een romanticus die zijn leven graag deelde met ruige bergbewoners en eenzame schaapherders en dat bijvoorkeur op de Balkan, zijn tweede vaderland. Hij noemde zichzelf zwerver en geen reiziger omdat reizigers in zijn ogen verderfelijke types waren die geen oog hadden voor de cultuur van oorspronkelijke volken. Olink neemt bezoekers tijdens deze lezing mee op reis door het leven van een schrijver die zijn romans schreef op basis van wat hij zag en beleefde tijdens zijn zwerftochten.
De deuren van CODA Auditorium (ingang CODA Museum Apeldoorn) gaan 27 maart om 19.45 uur open; de avond begint om 20.00 uur. Kaarten zijn verkrijgbaar bij de CODA vestigingen en Nawijn & Polak in Apeldoorn en kosten op vertoon van uw CODA pas of bij besteding bij Nawijn & Polak € 10,-. Voor niet-leden en in de losse verkoop kosten de kaarten € 12,50.
Reacties zijn welkom
Ik vind het leuk om reacties te krijgen, maar heb vanwege grote hoeveelheden spam de reactie-mogelijkheid moeten sluiten.
Reageren kan nog wel per e-mail, mijn mailadres is: voornaam.achternaam '@' gmail . com
vriendelijke groet, Albert Koevoet