Nadat A. den Doolaard in de nacht van 4 op 5 mei 1945 in Londen samen met minister-president Gerbrandy aan verklaringen over de capitulatie van nazi-Duitsland had gewerkt, regelde hij een door Gerbrandy ondertekende marsorder om zo snel mogelijk naar Amsterdam te kunnen gaan. Na een vlucht naar Eindhoven in een DC-3 vol postzakken, een lift met een tankcolonne naar Den Bosch en een jeeprit naar Het Loo arriveerde den Doolaard twee dagen later in het pas bevrijde Amsterdam, waar hij aan de Keizersgracht onderdak vond in het huis van Henk van Randwijk, mede-oprichter van het ondergrondse blad Vrij Nederland.

Bevrijdingsfeest

Op een filmpje van een bevrijdingsfeest op de Dam in Amsterdam, waar o.a. Gerbrandy de menigte toespreekt, ontdekte ik een mij maar al te bekend gezicht in de menigte: A. den Doolaard, in het uniform van eerste luitenant (destijds zijn rang bij de sectie Voorlichting van het Militair Gezag). Dit filmpje kwam ik tegen op de wikipedia-pagina over Henk van Randwijk, en heeft daar als onderschrift 'Van Randwijk (film, 1 mei 1945)'. Deze datum is niet correct, op 1 mei was Amsterdam nog niet bevrijd, meer waarschijnlijk is 9 mei 1945.Op de website van Open Beelden heeft dit Polygoonfilmpje de titel Bevrijdingstoespraak mei 1945 (en als publicatiedatum ook 1 mei 1945). A. den Doolaard is duidelijk in beeld van 5:04 tot 5:12 min.

A. den Doolaard in uniform bij het bevrijdingsfeest van (waarschijnlijk) 9 mei 1945 in Amsterdam (still uit bovengenoemde Polygoonfilm)

Na het bevrijdingsfeest 

Na afloop van het bevrijdingsfeest dichtte A. den Doolaard het gedicht 'Na het bevrijdingsfeest', dat werd afgedrukt in het bevrijdingsnummer van Vrij Nederland dat op 17 mei 1945 verscheen.

Keizersgracht 604

In de Beeldbank WO2 staan een aantal foto's van een bezoek van A. den Doolaard aan Vrij Nederland op de Keizersgracht 604. Deze foto's van 12 mei 1945 geven een beeld van de intense vreugde van de bevrijding.

A. den Doolaard per auto op bezoek bij Vrij Nederland, 12 mei 1945

Het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid heeft meer dan honderd bewaarde uitzendingen van Radio De Brandaris en Radio Herrijzend Nederland gepubliceerd. A. den Doolaard was vanaf het begin omroeper bij zeemansomroep Radio de Brandaris. Beeld en Geluid zette een aantal uitzendingen van deze oorlogszenders in de schijnwerper, zoals de eerste uitzending van Radio de Brandaris op 10 juli 1941, met A. den Doolaard als omroeper. Via de online catalogus van Beeld en Geluid zijn alle uitzendingen te beluisteren.
Al eerder werden uitzendingen van Radio Oranje online gezet.

Gerelateerd

Laatste uitzending Radio de Brandaris
Verzet vanuit de verte - onderzoek naar Radio Oranje door Onno Sinke
Reunie Radio Oranje
Londen 1944
Excellentie (protestbrief)

Op zaterdag 3 september 2016 wordt de Hoenderloo Fair gehouden. De Hoenderloo Fair, 'een combinatie van een preuverie, een kunst- en hobbymarkt en kramen met lokale en regionale producten' staat dit jaar in het teken van A. den Doolaard, van 1954 tot 1994 inwoner van Hoenderloo.

De VVV Apeldoorn schrijft: 'Dit wordt meer dan een gezellige promotie middag waarbij reizen, boeken, schrijven, natuur, muziek, kunst én lekker eten en drinken én natuurlijk Hoenderloo voorop staan.'

Op dezelfde dag zal ook de HoenderRit gereden worden, een rally voor klassieke auto’s met de finish bij de Hoenderloo Fair. Foto's van de Hoenderloo Fair 2015 geven een leuke indruk van beide evenementen.

Meer informatie over het evenement en inschrijven voor het huren van een kraam op de Hoenderloo Fair op de website van het evenement, www.hoenderloofair.nl

Gerelateerd

Miggelenbergweg 51 Hoenderloo
Herinneringen aan Hoenderloo

Als kind had A. den Doolaard in de zomervakantie vaak in Hoenderloo gelogeerd. Hij verbleef dan bij de familie van Rossum in het Noorse landhuis De Arcke, horend bij het Jongenshuis.  Van hieruit zwierf hij dagenlang door de omliggende bossen. Na een leven vol zwerven, en terugkerend van een verblijf in Joegoslavie vestigt hij zich hier in 1954.

Van 1954 tot zijn dood in 1994 woonde A. den Doolaard met zijn gezin (vrouw Erie en dochters Milja en Branda) in Hoenderloo. Het huis dat ze huurden aan de Miggelenbergweg 51 stond even buiten het dorp op een lage heuvel aan de rand van het bos, en hoorde bij een bungalowpark.

Miggelenbergweg 51 Hoenderloo (foto uit april 2006)

Op een heuveltje tegen de bosrand

Zelf beschreef hij de plek als volgt:

Aan de rand van een groot bungalowpark in de omgeving van het Veluwedorp Hoenderloo vonden we een kleine maar opvallend mooi gelegen woning. Ze lag op een heuveltje tegen de bosrand aan, vlakbij stond een stoere dubbele berk die nog steeds mijn dagelijke vreugde is, en aan het eind van een hobbelig grasveld verhieven zich twee enorme linden. Ze waren meer dan honderd jaar geleden geplant door een keuterboer die zijn huisje in hun schaduw bouwde omdat lindebomen de bliksem afweren. Van dat huisje waren nog de fundamenten over.

(...)

Waar had ik in het vaderland beter kunnen wonen dan te midden van de laatste woeste gebieden die ik in de loop der jaren ging beminnen om hun eenzaamheid en sobere pracht?

Het leven van een landloper, 4e druk (1979), p. 330/331

Reizen

Hoewel den Doolaard in Hoenderloo voor het eerst sinds 1928 weer een vast woonadres had, kon hij het reizen toch niet laten, vertelde hij in 1981 aan Hans van de Waarsenburg:

"Reizen is lange tijd mijn broodwinning geweest. Het was niet altijd leuk voor mijn gezin. Toen we in 1954 in Hoenderloo kwamen wonen, waren mijn kinderen op een leeftijd dat ze echt een vader nodig hadden, maar deze vader liet zijn gezin af en toe hele tijden alleen zwemmen. Wat dat betreft ben ik een slechte vader geweest. Tegen mijn vrouw zei ik wel eens: 'Erie, als je met een zeeman getrouwd was, zou het nog veel erger zijn.' Maar reizen was niet alleen een beroep. Het was ook een drang die ik in me had."

Schrijfhut

Om te werken heeft A. den Doolaard een schrijvershut in het bos, waar hij ongestoord kan werken. In de winter werkt hij vaak in een leegstaand vakantiehuis in de omgeving, de Lindenheert.

Tekens op de muur

Tot op hoge leeftijd werkt A. den Doolaard in de tuin en hakt zelf het hout voor de open haard. Wanneer zijn gezichtsvermogen in de jaren negentig steeds verder achteruitgaat, worden er op de buitenmuren van het huis visuele herkenningstekens aangebracht, die hem moeten helpen zich te orienteren. Na zijn overlijden in 1994 zijn deze tekens nog lang zichtbaar gebleven, tot ze in 2006 werden overgeschilderd.

Uitbouw

Na de dood van Erie den Doolaard staat het huis enige tijd leeg, waarna er enige tijd vakantiewerkers in gehuisvest worden. Rond 2000 wordt het huis verkocht, waarna de nieuwe bewoners een flinke aanbouw aan het huis toevoegen.

Miggelenbergweg 51 in 2006, met rechts het oorspronkelijke huis en links de uitbouw

Gerelateerd

Herinneringen aan A. den Doolaard
Rik de stroper
Last van de blaffende hond van de buren
Apeldoorn wil pas in 2019 een straat naar A. den Doolaard vernoemen
Plannen voor museum in Hoenderloo

Andere adressen van A. den Doolaard

Copernicusstraat 126, Den Haag
Boerderij Woelwijk, Voorburg
Loskade 27, Middelburg
Huize de Sardijngeul, Vlissingen
Villa Deneš, Lovran (Kroatië)

Sinds maart 2016 is de tekst van het boek De druivenplukkers digitaal beschikbaar via DBNL. Al eerder werden Wampie en Oriënt-Express via DBNL digitaal gepubliceerd.

Liever luisteren dan lezen? De druivenplukkers is in 1986 door de TROS als hoorspel uitgezonden. Beluister het hoorspel De druivenplukkers van regisseur Marlies Cordia.

Gerelateerd

Meer informatie over het boek De druivenplukkers
Foto tijdens zwerftocht door Frankrijk met Fons Hellebrekers